Thursday 25 April 2019

लघुकथा - बिकास
बालकृष्ण गजुरेल

साधुराम शहरको बासिन्दा हुन् । अधिकृतमा जागिर खाए । अाजकाल पेन्सन पकाएर बसेका छन् । बुढेसकालमा भेटघाटमा जमेका छन् ।

...

उनले काठमाण्डुको मुटुमा घर बनाए । घर घँडेरीहरु जोडे । लक्ष्मीले राम्रो साथ दिइन् । के चाहियो र ? खोजेकै मिल्यो । छोरा छोरीहरु राम्र‌‌ै पढाए । अाफ्नो जीन्दगी खुशियालीमा बिताए।

उनी पैसामा बढि केन्द्रित थिए । फलस्वरुप : उनी पैसा प्रेमी बने । प‌ैसा उनको जीवन थियो । पैसा उनको पुजा थियो । पैसा उनको भगवान थियो । प‌ैसा उनको सर्वथोक थियो । नाता लगाउँदा पनि पैसाकै सौदा भयो खानदानी डन परिवार सित । पैसाकै रंगमा डुबेको मान्छे । अरुका अावस्यकता र इच्छा उनलाई कुन‌ै मतलब थिएन । त्यसैले होला महाशन्कि थिए । अरुसँग रिस उठ्यो कि त यो र त्यो लगाएर ठिक पार्छु भन्थे। मान्छेका अाँखा छलेर गाँजा पिउँथे ।

घर अगाडीको सडकमा खाडल थियो । उनी सुटबुटमा निस्केका थिए । एउटा ट्याक्सि स्पिडमा थियो । सहायद उसलाई सडकको वास्तुस्थिती थाहा थिएन । ट्याक्सीले हिलो छ्याप्यो । उनी रिसले चुरिएर छाडा शब्दमा गाली गर्द‌ै थिए - "साला.......... । " सडक छेउमा रहेको पानी पुरी ठेला वालाले साधुरामलाई देखाउँदै ग्राहकलाई भन्दै थिए - "बिकास भनेको यहि हो । मान्छे बिकसित भएसी त्यस्तो रुप देखाउँछ । " सबै पानी पुरी ग्राहक गलललललल..... हाँसे ।

See More

लघुकथा - अाशा
- बालकृष्ण गजुरेल

"यो श्वासले पनि कति टेन्सन दिन्छ ? बरु सजिलोसँग मर्न पाए हुन्थ्यो ।" हजुरअामाको गुनासो । " त्यहि त बुढी माउ , कति गनगन गर्नु परेको ? म‌ैले हजुरअामालाई शान्त्वना दिएँ । हजुरअामाको जीवनमा शास्ती थियो । बुढेसकालले अाँखा कम देख्नु हुन्थ्यो । कान कम सुन्नु हुन्थ्यो । हातगोडा लुला भएका थिए ।

...

घाम यसरी चर्कियो कि ! तातो कोइला जसरि । मलाइ खेतमा जानू थियो । खाजा खाएर खेतमा पानी लगाउन हिँडे । वरिपरि हरियो फाँट , विचमा हाम्रो खेत पर्थ्यो । अोरालो झरेर चौतारीमा बसेँ । चौतारीबाट हरियो फाँट हेर्न एक दम सुन्दर लाग्ने । झम्के बाजे पनि चौतारीमा भेट भो । बुढेस कालमा पनि तगडा थिए बाजे । सहायद , सुको मानो घिउ खाएर होला । नाम घिउको भए पनि हराभरा प्रकृतिको देन हो ।
"बाजे नमस्ते ! सबै कुरा महंगा जुन सरकार अाए पनि उही भो ।" मैले चिन्ता जनाएँ । "हेर बाबू ! रातपछि दिन आउँछ ।रात जति घना र डरलाग्दो बन्दै जान्छ , उति विहानी हुने समय नजिक हुँदै जान्छ । प्रकृतिको चक्र हो आशा मार्नु हुन्न ।" शान्तहुँदै भने । " भरोसा लागेन कसैलाई पनि । सब‌ैले मुख लत्राए । म बेँसी तर्फ हिँडेँ ।

See More

Sunday 7 April 2019


गजल

गरिब देखिए महल र कार हुने हरु ;
वाइड बडीले डामेका भार हुने हरु।१।

...


गरेको देखियो प्रभुको खाते दारी मात्र ;
हनुमान भक्त दलाली बिचार हुने हरु ।२।

नेपालको बिकास देखेर दुनिया अचम्म भो रे;
कताबाट बोल्छन् हावाको संसार हुने हरु ।३।

भ्रष्टको कहिल्यै अनुहार नहेर्ने पुकार छ ;
दायाँ तथा बायाँ भ्रष्टका यार हुने हरु ।४।

निकम्बा लाग्दैछ चुनेर पठाएका संसद ;
कता छन् जन्ताका मान्छे र अाधार हुने हरु? ।५।

See More

गजल

नशा नशामा तिमी छेउ र पो म जीवित छु ;
तिम्रो जीवन मलाइ देउ र पो म जिवित छु ।१।

...

तिम्रो अोठमा खुशी ल्याउन सयौँ पटक मर्छु ;
मैले फेर्ने हर श्वाशमा रहेउ र पो म जीवित छु ।२।

जंगली जन्तु पनि रतिन्छ माया पायो भने ;
तिमी मानव प्रेमी भएउ र पो म जीवित छु ।३।

अाफु जस्तै मलाइ पनि सोचेर हेर प्रिया ;
रगतको कण कणमा बगेउ र पो म जिवित छु ।४।

सफल बन्न साथ दियौ भने पक्का सफल हुन्छु ;
यस्तै अाशा भरोसा बनेउ र पो म जिवीत छु ।५।

See More

गजल

स्वतन्त्र रचना कबिता सत्ताको बिपक्षमा हुन्छ
गीत रचक रचयिता सत्ताको बिपक्षमा हुन्छ

...

रमिता हेरी ताली बजाउने त्यो भजन भन्दा
समाजका पीडक पीडिता सत्ताको बिपक्षमा हुन्छ

भाडामा लेख्ने पत्रकार बाहेक बाँकी पत्रकार
कार्टुन स्तम्भ रमिता सत्ताको बिपक्षमा हुन्छ

बिपक्ष हुँदा तालीले स्वागत गर्छन् तिनै गीतलाई
भ्रष्टका बिरोधक बिधाता सत्ताको विपक्षमा हुन्छ

See More

लघुकथा - भजन न गाए नकरात्मक

गाउँभरी पढे लेखेका ब्यक्ति धेरै थिए । रामेशले पनि मास्टर पास गरेको थियो । पढेका अाफैँ रोजगारी गर्दथे । उनिहरुलाई राजनिती गर्ने चाहना थिएन । देवी प्रसाद पहिला अपराधिक क्रियाकलापमा जेल गएका थिए। जेलबाट निस्के पछि देशभक्त पार्टीमा लागे । चुनाव नजिक अाउँदै थियो । उनलाई पार्टीले गाउँको मुखियाको टिकट दियो । उनले जनता खुशी पार्न ठूला-ठूला भाषण ठोके । गाउँमा केबलकार , विश्वविद्यालय, एयर्पोर्ट इत्यादि बनाउने । शहर छेउको त्यो गाउँ ठूलो थियो ।

उनका पछाड...ी धेरै शिक्षित लागेका थिए । केही शिक्षित भने उनको समिप्यमा रहँदा निकै पैसा हात पर्छ भनेर गुलामी गर्थे । शिक्षित बर्गले हजुरी लगाएसी उनले धेरै काल्पनिक भाषण ठोके । गाउँलेलाई पनि देबी प्रसादले धेरै राम्रो गर्छन् भन्ने भान भयो । सबै गाउँले खुशी भए। रामेश लगायत अरु शिक्षित युवाहरुले उनको पक्षमा भोट मागे । वरिपरि भद्र भलाद्मीको फौजमा ठाँटिएका देबी प्रसाद राज नेता जस्तो लाग्दथ्यो । उनलाई गाउँलेले जिताए।

चुनाब पछि बजेट अायो । दिनहुँ देबी प्रसाद भोज भतेर गर्न थाले । अाफ्ना अासेपासे सबैलाई भोज दिए । न मोटर बाटो बन्यो । न गाउँमा अस्पताल । न कुनै कलेज । डाक्टर पढ्न ५० लाख तिर्नुपर्ने । गाउँले दिक्क भए । केही शिक्षित युवा धेरै चिन्तित भए । तिनीहरुलाई नबोली नहुने भो । रामेश पनि त्यहि युवा जमातमा थियो ।

देबी प्रसाद अाफ्ना अासेपासे शिक्षित युवालाई प्रयोग गरेर गाउँले अाफ्नो अधिनमा राख्दथे । केही बोल्यो भने उनका गुलाम गर्नेले गाउँलेलाई तर्साउँथे । चुनाव पछि देबी प्रसादले मुखिया कार्यालयमा शाला शाली भर्ना गरे । सबै शाला शाली बिदेश भ्रमण गर्न थाले । देबी प्रसादले भनेको केही पनि गरेनन् । जताततै अार्थिक घोटाला । अाश्वासन केही पनि पूरा गरेनन् । उल्टै तिरो बढि तिर्न पर्ने भयो । पत्रकार र मिडियाको अगाडि स्वर्ग जाने बाटो बनाउँछु भन्न बाहेक अरु सबै भन्न भ्याउँथे । गुलामीहरु मालामाल भए । सिधा गाउँले जिउँका तिउँ भए ।

रामेश लगायत ती शिक्षित युवालाई त्यो असह्य भयो । तिनीहरुले कबिता र गीतको माध्यम बनाएर बिरोध गरे । देबी प्रसादका गुलामीहरुले धम्कि दिए । बाँच्न मुस्किल हुने भो । तैपनि निर्डर बने । देबी प्रसादले जसो गरे पनि ठिक गरे भनेनन् । भजन गाएनन् । पुकार गरेनन् । अारती उतारेनन् । धुप ,दिप , नैबेद्य अादि गरेनन् । त्यसैले देबी प्रसादलाई ; रामेश र उनको समुह नकरात्मक लाग्यो । तीनीहरुको कबिता र गीत नकरात्मक लाग्यो । उनका गुलामीहरुले रामेश लगायतको समुहलाई नकरात्मक समूह भने । मानसिक ब्यक्तिहरुको जमात भने । जो जाने त्यहि भने । जस्तो क्षमता त्यस्तै देखाए । रामेशलाई अचम्म लागेन । उसले गाउँलेलाई सतर्क गराइ रह्यो ।

See More

गजल

नेपाल देश होइन बजार बन्दै अायो ;
कमाउ तिमी जसरि हजार भन्दै अायो।१।

...

बजार भन्या दलाल र फटाहाकै ठाउँ हो ;
बिश्वको खुल्ला व्यापारी एनजिअो धन्दै अायो ।२।

जहाँ बजार हुनेछ राजनिती धन्दा हुन्छ ;
सेवक खोइ कहाँ छन् ? सत्तामा अन्धै अायो।३।

क्षमता भएका जति बाहिरीँदै गएसी ;
प्रतिभा कहाँ रहन्छ? रकम गन्दै अायो ।४।

सक्नेले राख्छ थुपारी लुटेका ती खजाना ;
धन्दा चल्ने यो राज्यमा स्माइल कन्दै अायो ।५।

See More